Gıda güvenliği, insan sağlığı ve sürdürülebilir yaşam için hayati bir önem taşır, Türkiye ve dünya genelinde yaşanan gelişmeler, bu konunun derinlemesine incelenmesini gerektiriyor.
2023 yılında gıda güvenliğine dair alınan aksiyonlardan bazılarını sıralayacak olursak ;
Gıda Sektöründeki Bilgi Kirliliğine Dikkat Çekildi: Türkiye Gıda Sanayii İşverenleri Sendikası (TÜGİS) 2023 yılı boyunca gıda sektöründe ve gıda endüstrisinde doğru bilinen yanlışları masaya yatırarak, gıda okuryazarlığının artması için çalışmalar yürüttü. Özellikle gıda ambalajının önemi ve gıda güvenliği konularına odaklanıldı.
Düzenlenen Sempozyum ve Zirveler: TÜGİS, 2023 yılı içinde 9. Sürdürülebilir Gıda Zirvesi’ni düzenledi. Bu zirvede iklim değişikliği, su krizi gibi gelişmelerin gıda güvenliği üzerindeki etkileri ve tüketiciye ulaşana kadar gıdanın yol haritasında karşılaşılan aksaklıklar ele alındı. Bu kongre, gıda güvenliği alanında çeşitli konuların ele alındığı bir platform sunmuştur. Alanında uzman çok sayıda ismin yer aldığı zirvede, GGD Başkan Yardımcısı Dr.Samim Saner “Sürdürülebilir Gıda Sistemlerine Doğru” panelinde konuşmacı olarak yer aldı.
Gıda Güvenliği İhlalleri ve Uyarılar: 2023 yılında, Türkiye’den çeşitli ülkelere giden gıda ürünleri üzerinde yapılan sınır kontrollerinde ve piyasa kontrollerinde bir dizi gıda güvenliği ihlali tespit edildi. Bunlar arasında biberde ve incirde aşırı pestisit kalıntıları, kuru kekikte ve kimyonda yüksek düzeyde Pyrrolizidine alkaloids, ve tahinde Salmonella tespiti gibi vakalar yer aldı.
Dünya Çapında Gıda Güvenliği Gelişmeleri
Global Tahıl Pazarı ve İhracatı: 2023 yılında, Brezilya’nın tahıl ihracatındaki artış, ülkenin tarımsal gücünü ve dünya gıda piyasasındaki etkinliğini gösterdi. Ayrıca, bu dönemde Ukrayna’nın buğday ihracatının yeni tahıl koridoruna bağlı olduğu ve bu durumun küresel gıda güvenliği açısından önemli olduğu belirtildi.
El Niño ve İklim Değişikliğinin Etkileri: El Niño’nun tahıl rekoltesi üzerindeki etkileri, 2023 yılında gıda güvenliği açısından önemli bir konu olarak ele alındı. Bu durum, iklim değişikliğinin küresel gıda üretimi ve güvenliği üzerindeki etkilerinin altını çizdi.
Türkiye ve dünya çapında yaşanan gıda güvenliği gelişmeleri, bu alanda sürekli bir evrim ve dikkatli bir yönetim gerektiğini gösteriyor, bu da geleceğe yönelik politikaların ve stratejilerin şekillendirilmesinde önemli bir rol oynuyor.
Peki tüketiciler olarak biz gıda güvenliği konusunda neler yapabiliriz?
Gıda güvenliği konusunda tüketicilerin alabileceği önlemler ve yapabilecekleri katkılar, hem kendi sağlıklarını korumak hem de genel olarak gıda güvenliği bilincinin yaygınlaşmasında önemli bir rol oynar. İşte bu konuda tüketicilerin yapabileceği bazı önemli adımlar:
Gıda Seçimi ve Satın Alma
- Yerel ve Organik Ürünler Tercih Etmek: Yerel pazarlardan alışveriş yapmak ve organik ürünleri tercih etmek, gıdaların daha az kimyasal ve işlem görmüş olmasını sağlar. Bu, hem sağlık açısından faydalıdır hem de yerel ekonomiye destek olur.
- Etiket Okuma Alışkanlığı Kazanmak: Gıda alırken etiketlerini okumak, içerikler hakkında bilgi sahibi olmayı ve potansiyel alerjenleri ya da sağlıksız katkı maddelerini tespit etmeyi sağlar.
- Son Kullanma Tarihlerine Dikkat Etmek: Ürünlerin son kullanma tarihlerini kontrol etmek, bozulmuş veya zararlı olabilecek gıdaların tüketilmesini önler.
Gıda Saklama ve Hazırlama
- Doğru Saklama Yöntemleri Uygulamak: Gıdaları doğru şekilde saklamak, bakteri üremesini ve gıda zehirlenmelerini önler. Örneğin, çiğ etin, sebze ve meyvelerin uygun sıcaklıkta ve ayrı bölmelerde saklanması gerekmektedir.
- Çapraz Bulaşmayı Önlemek: Çiğ et ve balık gibi gıdalarla hazırlık sırasında diğer gıdaların ayrı kesme tahtaları ve bıçakları kullanılması, çapraz bulaşmayı engeller.
- Yeterli Pişirme: Özellikle et, balık ve yumurta gibi gıdaların iyi pişirilmesi, zararlı bakteri ve virüslerin yok edilmesine yardımcı olur.
Bilinçli Tüketici Olmak
- Gıda Güvenliği Kampanyalarını Desteklemek: Gıda güvenliği konusunda farkındalık yaratan kampanya ve organizasyonlara destek olmak, toplumda bu konunun öneminin artmasına katkı sağlar.
- Bilgi Paylaşımı Yapmak: Gıda güvenliği ile ilgili bilgileri, öğrendiklerini aile, arkadaş ve sosyal çevre ile paylaşarak bilinç düzeyinin artmasına katkıda bulunabilirler.
- Gıda İsrafını Azaltmak: Gıda israfını azaltmak, sürdürülebilir gıda tüketimine katkı sağlar. Bu, gıda alışverişini planlama, kalan yemekleri değerlendirme ve gıda atıklarını kompost yapma gibi yöntemlerle mümkündür.
Aktif Katılım ve Eğitim
- Gıda Güvenliği Eğitimlerine Katılmak: Gıda güvenliği ile ilgili kurslar, seminerler ve online eğitimler, bu konuda daha fazla bilgi edinilmesini ve farkındalık seviyesinin artırılmasını sağlar.
- Geribildirimde Bulunmak: Tüketiciler, gıda güvenliği standartlarına uymayan restoranlar, marketler veya üreticiler hakkında yetkili kurumlara bildirimde bulunarak, toplum sağlığını korumada aktif bir rol alabilirler.
Bu adımlar, tüketicilerin gıda güvenliği konusunda bilinçli ve sorumlu hareket etmelerini sağlar ve hem kişisel sağlıklarını korumak hem de genel gıda güvenliği standartlarının yükseltilmesine katkıda bulunmak için atılabilecek önemli adımlardır.